حدیث قدسی چیست؟

در کنار آیات قرآنی و احادیث معصومین (ع) ، سخنان مذهبی دیگری هم هست که اصطلاحا به آنها «حدیث قدسی» گفته می شود و آنها عبارتند از جملاتی که توسط معصوم از خداوند نقل می شود ، ولی جزء قرآن نیست. اینگونه احادیث به خاطر انتساب آن به مقام قدس خداوندی (حدیث قدسی) نامیده می شود
با بررسی این نوع احادیث ، معلوم می شود که اینها بیشتر ، موعظه ها و کلمات حکمت آموزی است که خداوند به وسیله آنها بندگان خود را ارشاد و راهنمایی کرده است ، سبک و سیاق آنها غالبا عاطفی است و کلمه «عبدی» (بنده من) در آنها زیاد به چشم می خورد که اشاره به عنایت خاص خداوند بر بندگان خویش است که آنان را به خود نسبت می دهد و رابطه عاطفی با آنها برقرار می کند



: تفاوت حدیث قدسی با آیات قرآنی

: تفاوت حدیث قدسی با آیات قرآنی در این است که
اولا صدور آنها از پیامبر ، قطعی نیست مگر این که به صورت متواتر نقل شده باشد که در این صورت با آنها معامله حدیث می شود
ثانیا جملات آنها مانند قرآن معجزه نیست و با آنها تحدی نمی شود و به نظر می رسد که محتوا و مفهوم آنها از جانب خداست ولی الفاظ آنها توسط پیامبر (ص) ابداع شده است. معانی آنها یا به واسطه فرشته وحی و یا به صورت الهام و یا در خواب به پیامبر القاء شده است

البته همه سخنان پیامبر (ص) از سرچشمه وحی ناشی می شود ، چنان که خداوند در قرآن کریم ، راجع به سخنان آن حضرت چنین می فرماید : «او از روی هوای نفس سخن نمی گوید و سخنان او چیزی جز وحی که فرستاده می شود ، نیست.» ولی گاهی پیامبر(ص) مامور می شد که آن سخنان را به طور مستقیم از خداوند نقل کند و گاهی چنین ماموریتی نداشت

مرحوم میرداماد ، معتقد است که حتی الفاظ حدیث قدسی نیز از جانب خداست ولی حالت اعجاز ندارد. و در توضیح مطلب اضافه می کند که حق تحقیق این است که قرآن ، کلامی است که خداوند ، هم معنا و هم لفظ آن را به پیامبر (ص) وحی می کند و پیامبر آن را به طور مرتب از روح القدس دریافت می نماید و آن را به صورت منظم از عالم بالا می شنود ولی حدیث قدسی کلامی است که معنای آن به پیامبر وحی می شود و خداوند با الفاظ مخصوصی و در ترتیب مخصوصی بر زبان پیامبر جاری می سازد و پیامبر نمی تواند الفاظ یا ترتیب آن را تغییر دهد و حدیث نبوی کلامی است که معنای آن به پیامبر وحی می شود و او مجاز است که هرگونه که بخواهد عبارت آن را بسازد


: منادی (یکی از حدیث شناسان بزرگ اهل سنت) گفته است
فرق میان قرآن و حدیث قدسی در این است که قرآن ، همان لفظی است که جبرئیل آن را آورده ولی حدیث قدسی خبرهایی است که خداوند معنای آن را به الهام یا در خواب به پیامبر القاء کرده و پیامبر با عبارت هایی از خود از آن خبر داده است

: دکتر صبحی صالح از محققان برجسته معاصر عرب ، از ابوالبقاء نقل می کند که گفت
قرآن چیزی است که لفظ و معنای آن از خداست و اما حدیث قدسی چیزی است که لفظ آن از پیامبر است و معنای آن از خدا که به وسیله الهام یا خواب به پیامبر ، القاء کرده است

آری اگر جمله ای را پیامبر اسلام (ص) و ائمه معصومین (ع) از گفتار خداوند به آدم و نوح و موسی و عیسی و پیامبران دیگر نقل کرده اند یا حتی از کتابهای آسمانی آنها نقل کردند حدیث قدسی تلقی می شود و جزء الهامات الهی به پیامبر ، محسوب می شود که از زبان خداوند نقل می کند