برخی احکام نماز استیجاری

نماز

هر گاه در نماز استیجاری کیفیت خاصى برای نماز شرط نشده و شکل خاصی که اطلاق عقد اجاره، به آن انصراف پیدا کند هم وجود نداشته باشد، بر اجیر لازم است که نماز را با مستحباتى که انجام آن متعارف است بجا آورد، ولى واجب نیست که براى هر نمازى اذان بگوید.

سوال: آیا اگر در نماز استیجاری فقط واجبات نماز را بجا آوریم، کافی است؟
شرح پرسش: کسی که نماز استیجاری قبول می‌کند، چه چیزهایی از نماز را حتما باید بخواند؟ مثلا آیا لازم است برای نماز اذان بگوید، یا سه بار تسبیحات اربعه را گفته و یا باید قنوت را بخواند؟ در مجموع انجام چه مقداری از مستحبات، در نماز استیجاری واجب است، رعایت شود؟
هر گاه در نماز استیجاری کیفیت خاصى برای نماز شرط نشده و شکل خاصی که اطلاق عقد اجاره، به آن انصراف پیدا کند هم وجود نداشته باشد، بر اجیر لازم است که نماز را با مستحباتى که انجام آن متعارف است بجا آورد، ولى واجب نیست که براى هر نمازى اذان بگوید. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج‌1، ص 839)
سوال: نایب در نماز و روزه استیجاری، باید طبق نظر مرجع خودش عمل کند یا مرجع کسی که برای او اجیر شده است؟

شخص اجیر و نائب، در مسائل نماز [و آنچه برای آن نائب شده] باید به وظیفۀ خود عمل کند، اگر چه با وظیفۀ میت مخالف باشد، مثلاً اگر از کسى تقلید مى‌کند که رأیش با رأى مجتهدى که میت از او تقلید مى‌کرده در بعضى مسائل نماز مخالف است، باید به رأى مجتهد خودش عمل کند.
البته اگر با اجیر شرط کنند که عمل را به طرز مخصوصى به جا آورد، باید همان طور به جا آورد، بلى اگر شرط کنند به صورتی به جا آورد که آن صورت در نظر اجیر یا مجتهدى که از او تقلید مى‌کند باطل است، احتیاط واجب آن است که براى آن اجیر نشود. (امام خمینى، سید روح اللّٰه، نجاة العباد، ص 128، م 10، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره)

 

چند استفتاء از آیة الله خامنه ای دام ظله:

سوال: من قادر بر خواندن نماز نیستم، آیا جایز است که شخصی به نیابت از من نماز بخواند؟ آیا فرقی بین اینکه نائب طلب اجرت کند و یا طلب اجرت نکند، وجود دارد؟

جواب: شخص مکلف تا زنده است باید نمازهاى واجبش را خودش، به هر نحو که مى‏تواند، انجام دهد و نماز نائب چه با اجرت و چه بدون اجرت براى او مجزى نیست. 
 

سوال: بنده از طرف وصى میت اجیر نشدم. بلکه شخصى اجیر- با اذن یا بدون اذن- به علت کمبود وقت، مقدارى از نماز استیجارى‌ خود را با مقدارى پول به بنده داد ، آیا این‌گونه اجاره‌ى نماز صحیح است؟ اگر صحیح نیست تکلیف نمازهایى که خوانده شده چیست؟

جواب: شما نسبت به آن تکلیفى ندارید.

سوال: شخصى نماز استیجارى گرفته بوده و بنده براى کمک به ایشان تبرعاً مقدارى از آن نماز را به عهده گرفتم. اولاً نمى‌دانم که آن شخص اذن این کار را داشته یا نه، دوماً نتوانستم سر مدت تعیین شده نماز را بخوانم و هنوز مقدارى از نماز باقى مانده است. آیا بنده باید بقیه نمازها را خودم بخوانم یا به ایشان برگردانم؟ تکلیف آن مقدار را که نخوانده‌ام چیست؟

جواب: اگر اجیر مجاز به اجاره غیر هم بوده، نمازهایى را که خوانده‌اید، صحیح است و نسبت به بقیه موضوع را به اطلاع اجیر برسانید.
 

سوال: پدر اینجانب شش سال نماز استیجارى گرفته بود که خود آن مرحوم یکسال آن را خوانده ولى پنج سال دیگر باقى مانده است. به واسطه ناآگاهى از مسأله‌، چهار سال آن را بدون اجازه ورثه‌ى کسى که نماز از او قضا شده، خوانده‌ایم و یک سال دیگر باقى است. ولاً تکلیف ما در مورد آن چهار سالى که بدون اجازه ورثه خوانده‌ایم چیست؟ و ثانیاً‌ براى خواندن یک سال باقى مانده،آیا باید از ورثه آن مرحوم اجازه بگیریم ؟

جواب: اگر اجاره مشروط به مباشرت پدرتان بوده است، نسبت به مقدار باقى مانده اجاره باطل مى‌شود و تابع رضایت و اجازه‌ى صاحبان مبلغ مذکور مى‌باشد.
 

سوال: بنده به دلیل مشکلات زیاد مالى که داشتم از دفتر حضرت امام خمینى (قدس سره) نماز و روزه گرفتم. ولى بعداً نتوانستم در سر قرار، آن را تمام کنم و حال پولى ندارم که پس بدهم. وظیفه‌ام چیست؟ بعد از وقت مى‌توانم انجام دهم؟ با آن پول سجاده و لباس خریده‌ام آیا نمازم با آنها درست است؟

جواب: اگر براى شما به منظور انجام نماز و روزه وقتى معیّن کرده‌اند در این صورت انجام آن بعد از گذشت مدت صحیح نیست مگر با اجازه شخصى که شما را اجیر کرده است و اگر بدون اجازه انجام دهید مستحّق اجرت نمى‌باشید.

منابع:
سایت اسلام کوئیست
نجاة العباد، امام خمینى ره
پایگاه اطلاع رسانی آیة الله خامنه ای دام ظله

 سایت تبیان